Όλοι μας έχουμε την απορία πώς θα κυλήσει ο φετινός χειμώνας. Από τη μία ο πόλεμος στην Ουκρανία. Θα έχουμε φυσικό αέριο και σε ποια τιμή? Από την άλλη η ακρίβεια. Πότε θα σταματήσουν οι αυξήσεις στις τιμές που παρατηρούμε κάθε εβδομάδα?
Το 2022 είναι μια
χρονιά που μέχρι στιγμής κυλάει καλά για την ελληνική οικονομία. Μετά από 2
χρόνια καραντίνας, ένα μέρος από τα χρήματα που αποταμιεύτηκαν τον καιρό της
πανδημίας διοχετεύτηκε στην αγορά μέσω κατανάλωσης και επενδύσεων. Η έκρηξη επίσης του τουρισμού έφερε έσοδα και
δουλειές.
Γέμισε βεβαίως
και τα κρατικά ταμεία, ώστε αυτά να μπορέσουν να επιδοτήσουν το ρεύμα και τη
θέρμανση. Η Ελλάδα μάλιστα, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, φαίνεται
πως βρήκε εναλλακτικούς τρόπους για να διατηρήσει επαρκή αποθέματα ενέργειας για φέτος. Έτσι και η τιμή του φυσικού αερίου έχει μειωθεί αισθητά το
τελευταίο διάστημα.
Ο φετινός
χειμώνας λοιπόν φαίνεται πως θα κυλήσει ομαλά, χωρίς προβλήματα.
Η ακρίβεια όμως
θα συνεχίσει να υφίσταται. Ακόμα κι αν φρενάρει κάποια στιγμή η άνοδος των
τιμών στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, πάλι ακριβά θα μας φαίνονται, από τη
στιγμή που οι μισθοί παραμένουν ίδιοι. Η ακρίβεια λοιπόν θα οδηγήσει σε μείωση
της ζήτησης.
Η αύξηση επίσης
των επιτοκίων στην οποία προχώρησαν οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως για να
φρενάρουν τον πληθωρισμό δυσκολεύει τόσο την αποπληρωμή των υπάρχοντων δανείων
όσο και την άντληση χρημάτων μέσω νέων δανείων. Αυτό σημαίνει λιγότερες
επενδύσεις και άρα λιγότερες νέες θέσεις εργασίας.
Οι παραπάνω
παράγοντες θα σπρώξουν αργά ή γρήγορα την οικονομία σε ύφεση το 2023, τόσο στην
Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Από την παγκόσμια ύφεση ενδέχεται να επηρεαστεί
αρνητικά ο ελληνικός τουρισμός το επόμενο καλοκαίρι, καθώς και οι εξαγωγές.
Επίσης, η
συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία φαντάζει σήμερα το πιο πιθανό σενάριο. Κάτι
τέτοιο ασφαλώς δεν προμηνύει καλές εξελίξεις στο ζήτημα της ενέργειας. Ούτε για
τις τιμές ούτε για τις διαθέσιμες ποσότητες. Πόσο θα επηρεάσει αυτό τη χώρα μας
κανείς δεν μπορεί να πει σήμερα με βεβαιότητα. Θα είμαστε σε θέση να
εξασφαλίσουμε τα αναγκαία αποθέματα για τον επόμενο χειμώνα?
Τέλος, το 2023
είναι χρονιά εκλογών στην Ελλάδα. Πιθανότατα μάλιστα να χρειαστούν διπλές
εκλογές μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα για την ανάδειξη κυβέρνησης. Αυτό σε
καμία περίπτωση δε θα πρέπει να εκτροχιάσει τα δημοσιονομικά αποτελέσματα και
να δημιουργήσει ελλείμματα. Γιατί πλέον δεν μπορούμε να δανειζόμαστε από τις
αγορές με 5% επιτόκιο.
Από όλα τα
παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα δύσκολα δεν πέρασαν τόσο απλά, άλλα
ενδέχεται να τα βρούμε μπροστά μας αν δεν προσέξουμε. Γι αυτό απαιτείται η
ηγεσία του τόπου να είναι καλά προετοιμασμένη και να έχει καταστρώσει ένα
σχέδιο αντιμετώπισης της κάθε αναποδιάς που μπορεί να προκύψει. Ας προσέχουμε
για να έχουμε.
