Η αύξηση του φόρου εισοδήματος τελειωτικό χτύπημα στη μεσαία τάξη

Η πρόταση της κυβέρνησης για την αύξηση των συντελεστών του φόρου εισοδήματος και της έκτακτης εισφοράς θα επιφέρει σημαντική μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα των φορολογουμένων, που δηλώνουν μηνιαίο εισόδημα από €700 και πάνω. Έρχεται να προστεθεί στη γνωστή και καταστροφική πολιτική της υπερφορολόγησης που ακολουθείται συστηματικά τα τελευταία 6 έτη: αύξηση ΦΠΑ, τετραπλασιασμός ΕΦΚ πετρελαίου, φόροι οινοπνευματωδών ποτών και καπνού, αύξηση τελών κυκλοφορίας, επταπλασιασμός του φόρου ακίνητης περιουσίας κ.α.

Η πρόταση του οικονομικού επιτελείου προς τους δανειστές προβλέπει συντελεστή 22,5% για ετήσιο μικτό εισόδημα έως €25.000, 32% για εισόδημα από €25.000 έως €42.000, 42% για εισόδημα από €42.000 έως €60.000 και 50% για το υπερβάλλον εισόδημα. Αντίστοιχα η έκτακτη εισφορά παραμένει 0,7% για μικτό εισόδημα από €12.000 έως €20.000, ενώ αυξάνεται σε 3% έως τις €30.000, σε 5% έως τις €50.000, σε 6% έως τις €100.000, σε 8% έως τις €500.000 και σε 10% από εκεί και πάνω. Η έκτακτη εισφορά δεν είναι κλιμακωτή όπως ο φόρος εισοδήματος, αλλά επιβάλλεται ο ανώτερος συντελεστής από το πρώτο ευρώ!

Στον παρακάτω πίνακα παρατηρούμε την επερχόμενη μεγάλη αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, ιδιαίτερα στα μεσαία εισοδήματα που λαμβάνουν από €1.000 μέχρι €2.000 κάθε μήνα.

Μάλιστα, αν τη συγκρίνουμε με το 2009 θα δούμε ότι τα φορολογικά βάρη έχουν σχεδόν διπλασιαστεί για τους πολίτες:

Μαζί με φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων θα είναι διπλάσιο από τον καθαρό μισθό που αναλογεί σε κάθε εργαζόμενο. Θα πληρώνουν δηλαδή έναν εργαζόμενο για δύο! Αυτό φυσικά οδηγεί σε αύξηση της μαύρης εργασίας.

Αντί να μειωθούν οι κρατικές σπατάλες, να αναδιοργανωθεί η δημόσια διοίκηση, να εφαρμοστούν οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές, να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή και να δοθεί όλο το βάρος στην ανάπτυξη, επιλέγεται η συνεχής αύξηση φόρων.

Το αποτέλεσμα όμως αυτής της φοροκαταιγίδας (€35 δισ. συνολικά μέτρα από το 2010) είναι αποκαρδιωτικό:

• Τα φορολογικά έσοδα έχουν μειωθεί κατά €4,2 δισ. έναντι του 2009 (41 έναντι 45)
• Η χώρα έχει απολέσει το 25% του εισοδήματός της
• Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών έχει συρρικνωθεί κατά 30%, ενώ έχει μειωθεί δραματικά η αγοραστική τους δύναμη (σε επίπεδα 25% κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ)
• Η υψηλή φορολόγηση αποτελεί βασικό αποτρεπτικό στοιχείο για νέες επενδύσεις. 
• Η φοροδιαφυγή οργιάζει εις βάρος των συνεπών φορολογουμένων

Η έκτασή της παραοικονομίας φαίνεται από το γεγονός ότι το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ανέρχεται συνολικά σε €153 δισ. και στην εφορία δηλώνονται μόλις €74 δισ.! Π.χ. τα 2/3 των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει ετήσιο εισόδημα έως €5.000, το ίδιο και το 85% των αγροτών! Η εξάπλωση της φοροδιαφυγής είναι και το στοιχείο που οδηγεί σε συρρίκνωση της περίφημης φορολογικής βάσης και κάνει την φορολογική πολιτική κοινωνικά άδικη, αφού τα βάρη πέφτουν εξ ολοκλήρου σε ένα συγκεκριμένο ποσοστό συνεπών φορολογουμένων.

Το παρακάτω γράφημα δείχνει ότι μόλις το 11% των φορολογουμένων (800 χιλιάδες) αποδίδει το 65% του συνολικού φόρου (€5,6 δισ.)! Πρόκειται για όσους δηλώνουν εισόδημα από €1.240 μηνιαίως και άνω. Αυτό δείχνει αφενός τη μείωση των εισοδημάτων στα χρόνια της κρίσης: 6 στους 10 μισθωτούς και συνταξιούχους λαμβάνουν πλέον έως €1.000. Αφετέρου όμως αποκαλύπτει και το μέγεθος της φοροδιαφυγής.

Συνολικά εισπράχθηκαν το 2015 €8,8 δισ. για φόρο και έκτακτη εισφορά. Το 11,9%δηλαδή του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος (€74 δισ.). Το ποσό αυτό αναλογεί σε €1.192 μέσο ετήσιο φόρο ανά φορολογούμενο. Δεν κατανέμεται όμως ισοβαρώς, καθώς στην πράξη το 11% πληρώνει πολλαπλάσιο φόρο έναντι των υπολοίπων, όπως φαίνεται παρακάτω.

Για να πετύχουμε όμως αύξηση εσόδων και κοινωνική δικαιοσύνη θα πρέπει να διευρυνθεί η φορολογική βάση. Υπάρχουν οι εξής 3 εναλλακτικοί τρόποι:

1. Πάταξη της φοροδιαφυγής, η οποία στοιχίζει στο κράτος €10 δισ. έσοδα ετησίως. Λύσεις υπάρχουν:

• Νομοθεσία και κίνητρα υπέρ της χρήσης πλαστικού χρήματος
• Έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων 
• Σύνδεση ταμειακών μηχανών με το Taxis 
• Λοταρία αποδείξεων 
• Έκπτωση φόρου 100% για κάθε απόδειξη από ελεύθερους επαγγελματίες και άλλους επιρρεπείς προς τη φοροδιαφυγή επαγγελματικούς κλάδους, 
• Καλλιέργεια φορολογικής ηθικής και συνείδησης

2. Μικρή μείωση του αφορολόγητου ορίου με παράλληλη μείωση των φορολογικών συντελεστών. Φιλοσοφία που ακολουθείται από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες

3. Όλες οι δαπάνες να αφαιρούνται από το φορολογητέο εισόδημα και η διαφορά εσόδων - εξόδων να φορολογείται με οριζόντιο φόρο 10% έως 12%. Σύστημα που έχει υιοθετηθεί στις ΗΠΑ. Το κίνητρο για καταγραφή όλων των εξόδων θα μειώσει την παραοικονομία, αυξάνοντας έτσι τα έσοδα από ΦΠΑ, καθώς και τα συνολικό δηλωθέν εισόδημα.

Βραδυφλεγής βόμβα η υπογεννητικότητα και γήρανση του ελληνικού πληθυσμού

Η ολοένα αυξανόμενη υπογεννητικότητα και συρρίκνωση του ελληνικού πληθυσμού τείνει να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας. Τα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας καταγράφουν μεγάλη πτώση των γεννήσεων τις τελευταίες 3 δεκαετίες και ιδιαίτερα από το 2009 και μετά. Αντίθετα, ο αριθμός των θανάτων παρουσιάζεται συνεχώς αυξανόμενος, με συνέπεια να είναι πλέον κατά πολύ υψηλότερος των γεννήσεων. Πιο συγκεκριμένα, το 2014 κατεγράφησαν μόλις 92 χιλ. γεννήσεις (από 117 χιλ. το 2009), έναντι 113 χιλ. θανάτων. Μείωση δηλαδή του πληθυσμού κατά 21 χιλ.

Αν συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς αυτό το φαινόμενο, σε 40 χρόνια ο πληθυσμός της Ελλάδας θα είναι μειωμένος κατά 1 εκ και πολύ πιο γερασμένος, αφού 4 στους 10 θα έχουν ηλικία άνω των 60 ετών.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τη ραγδαία πτώση γεννήσεων από το 1990 και έπειτα. Ενώ από το 1950 έως το 1980 οι γεννήσεις κυμαίνονταν σταθερά γύρω στις 150.000 το χρόνο, υπερβαίνοντας σημαντικά τους θανάτους, το 1990 υποχώρησαν σε λίγο πάνω από 100.000 και στα χρόνια της κρίσης έκαναν βουτιά 22% φθάνοντας σε επίπεδα κοντά στις 90.000.

Σήμερα η Ελλάδα κατέχει το 2ο μικρότερο ποσοστό γεννήσεων στην Ευρώπη, με μόλις 1,3 γεννήσεις ανά γυναίκα, τη στιγμή που για να επιτευχθεί το «επίπεδο αντικατάστασης» και να μην επέλθει μείωση πληθυσμού το ποσοστό αυτό πρέπει να ανέβει στο 2,1. Από την άλλη μεριά η χώρα μας είναι πανευρωπαϊκά πρώτη σε αμβλώσεις, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε 250-300 χιλ κάθε χρόνο. Αυτό συνεπάγεται πως 14 στις 100 Ελληνίδες έχουν προβεί σε διακοπή της κύησής τους, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους.

Τα αίτια για αυτή την αρνητική εξέλιξη συνοψίζονται στα εξής:

• Η οικονομική κρίση και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στους νέους, που δυσχεραίνει την οικονομική τους κατάσταση, παρατείνει την αβεβαιότητα και τους δημιουργεί συναισθήματα απαισιοδοξίας και φόβου
• Η απουσία επαρκούς υποστήριξης της πολιτείας προς τα νέα ζευγάρια και τις οικογένειες, καθώς και η έλλειψη πολιτικής κινήτρων για αύξηση της γεννητικότητας 
• Το κύμα μετανάστευσης που παρατηρείται τα τελευταία 5 χρόνια προς άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Περίπου 500 χιλ. Έλληνες έχουν αναζητήσει την τύχη τους στο εξωτερικό, με τους μισούς να είναι νέοι έως 34 ετών.
• Η χαλάρωση του θεσμού της οικογένειας, αφού παρατηρείται μείωση των γάμων, ραγδαία άνοδος των διαζυγίων και αύξηση των μονογονεϊκών οικογενειών.

Το ελληνικό κράτος πρέπει πάση θυσία να σκύψει πάνω από αυτό το τεράστιο πρόβλημα και να επεξεργαστεί λύσεις ανάσχεσης της υπογεννητικότητας. Χρειάζεται άμεσα να δοθούν ισχυρά κίνητρα που θα ενθαρρύνουν την αύξηση των γεννήσεων. Κίνητρα που μπορούν να ενταχθούν στην ευρύτερη χάραξη μιας πολιτικής για την ανάπτυξη και την ευημερία της Ελλάδας.

Παρακάτω παρατίθενται κάποιες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση:

1. Η γέννηση κάθε παιδιού να συνοδεύεται από συγκεκριμένεςφοροελαφρύνσεις (πχ. αυξημένο αφορολόγητο όριο) και όχι να αντιμετωπίζεται ως τεκμήριο για την εφορία, όπως δυστυχώς συμβαίνει σήμερα.
2. Επέκταση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για τις εργαζόμενες μητέρες και στους άνδρες συζύγους τους.
3. Επιμήκυνση της περιόδου χορήγησης του επιδόματος μητρότητας, όπως επίσης και των μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών 
4. Έμφαση στη δημιουργία δημόσιων βρεφονηπιακών σταθμών, ώστε σταδιακά να καλυφθούν εξ ολοκλήρου οι ανάγκες του πληθυσμού. Η δωρεάν παιδεία πρέπει να ξεκινάει από την προσχολική ηλικία. 
5. Δυνατότητα χορήγησης χαμηλότοκων δανείων με ευνοϊκούς όρους προς νέα ζευγάρια.
6. Έμπρακτη στήριξη σε κάθε νεογνό, στα πρότυπα της Φινλανδίας, όπου για κάθε μωρό που έρχεται στον κόσμο, το κράτος δίνει ένα κουτί (starter kit) στην οικογένεια με unisex ρούχα, πάνες, σεντόνια και παιχνίδια.
7. Ενθάρρυνση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και της επιλογής της κατ οίκον εργασίας

Η συζήτηση για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας δυστυχώς απουσιάζει από τη σημερινή ατζέντα θεμάτων. Θα πρέπει όμως να μπει δυναμικά και μετ' επιτάσεως στο δημόσιο διάλογο και να απασχολήσει σοβαρά την πολιτική ηγεσία και όλους τους πολίτες. Κύριο μέλημα είναι η διασφάλιση της συνέχειας του γένους.

Brexit: Τι επιπτώσεις θα έχει στην Ευρώπη και τη Μεγάλη Βρετανία

Στις 23 Ιουνίου οι Βρετανοί πολίτες θα κληθούν να δώσουν μια πολύ σημαντική και κρίσιμη απάντηση στο ερώτημα του δημοψηφίσματος: αν επιθυμούν ή όχι την παραμονή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο πρωθυπουργός Κάμερον, ο οποίος πρώτος ήγειρε πέρυσι θέμα δημοψηφίσματος, τάσσεται υπέρ της παραμονής, καθώς θεωρεί πως η χώρα του αποκόμισε ουσιαστικά οφέλη στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, όπου επαναδιαπραγματεύθηκε ορισμένα σημεία της συμφωνίας. Στο πλευρό του τάσσεται η πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου, καθώς και η κεντρική τράπεζα της Αγγλίας, το περιοδικό Economist, η Blackrock κ.α. Το κύριο επιχείρημα τους είναι ότι η ανοιχτή οικονομία και η ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπινου δυναμικού στους κόλπους της ΕΕ έχει βοηθήσει τα μέγιστα τη Μεγάλη Βρετανία τις 4 τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα το εισόδημά της να υπερδιπλασιαστεί. Τυχόν αποχώρηση από την ενωμένη Ευρώπη θα επιφέρει σφοδρό χτύπημα στην οικονομία, το εμπόριο, το χρηματοοικονομικό τομέα και τη διπλωματική θέση της χώρας.

Από την άλλη μεριά, στο στρατόπεδο της εξόδου από την ΕΕ βρίσκονται ο Μπόρις Τζόνσον, δήμαρχος του Λονδίνου, κάποια πρωτοκλασάτα στελέχη των συντηρητικών, όπως ο υπ. Δικαιοσύνης της κυβέρνησης, οι ευρωσκεπτικιστές, ορισμένοι οικονομικοί παράγοντες κ.αλ. Η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούν είναι ότι εκτός ΕΕ θα επιτευχθεί περισσότερη ανεξαρτησία και ευελιξία, εξοικονόμηση πόρων, που σήμερα αποδίδονται στην ΕΕ, έλεγχος της μεταναστευτικής ροής, ενώ δε θα επηρεαστεί αρνητικά η οικονομική θέση της χώρας.

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει συνοπτικά τα επιχειρήματα και των 2 πλευρών:

Εξετάζοντας τα συν και τα πλην, παρατηρούμε ότι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ εμπεριέχει υψηλούς κινδύνους, χωρίς να προσφέρει χειροπιαστά οφέλη. 
Ο αντίλογος όμως έρχεται μέσα από τη θετική πορεία της βρετανικής οικονομίας την περίοδο 2000-2014, παρότι δεν εντάχθηκε στη ζώνη του Ευρώ. Επέτυχε σωρευτικά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε σύγκριση με την Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, μέσα σε 15 χρόνια το εισόδημά της αυξήθηκε συνολικά κατά 32%, έναντι σχεδόν 20% της Γερμανίας.

Οι μέχρι στιγμής προβλέψεις δείχνουν ένα ελαφρύ προβάδισμα υπέρ της παραμονής στην Ευρώπη. Σε περίπτωση όμως που αποφασισθεί η απόσχιση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, αναμφίβολα αυτό θα αποτελέσει βαρύ πλήγμα για την ενωμένη Ευρώπη. Εν μέσω μάλιστα μιας περιόδου ιδιαίτερα ρευστής, όπου:

• οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες παραμένουν εύθραυστες μετά την κρίση του 2008
• το προσφυγικό πρόβλημα είναι σε έξαρση
• παρατηρείται άνοδος των ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών δυνάμεων 
• είναι εμφανή τα αντικρουόμενα συμφέροντα και η έλλειψη συνοχής εντός των γραφειοκρατικών κύκλων των Βρυξελλών.

Η Ευρώπη θα πρέπει τότε να δείξει αντανακλαστικά ενότητας και ένστικτο επιβίωσης αν θέλει να ξεπεράσει αναίμακτα αυτό το σκόπελο. Θα πρέπει προπάντων να διορθώσει χρόνιες αδυναμίες και να δώσει περισσότερη έμφαση στην αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη μεταξύ των κρατών-μελών της.Σε διαφορετική περίπτωση ο κόσμος στον οποίο ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες ίσως να μην είναι ποτέ πια ο ίδιος.

Το επόμενο δημοψήφισμα: Κλείσιμο της αξιολόγησης με νέα μέτρα ή δραχμή;

Επτά μήνες μετά την υπογραφή του 3ου μνημονίου η πρώτη αξιολόγηση είναι στον αέρα, ενώ η εφαρμογή της συμφωνίας περιορίζεται μόνο στα φορολογικά μέτρα,χωρίς να έχει πραγματοποιηθεί ούτε μια από τις θετικές δράσεις που προβλέπονται. Μερικές εξ αυτών είναι οι εξής:

• Αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης. 
• Αξιολόγηση δημοσίων υπαλλήλων
• Εξοικονόμηση πόρων από τη συγχώνευση ή κατάργηση ανενεργών και παρασιτικών δημόσιων οργανισμών
• Μείωση φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου
• Πλαίσιο δράσης για τη βελτίωση της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας
• Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων
• Επιτάχυνση του χρόνου απονομής δικαιοσύνης
• Σχέδιο προώθησης των εξαγωγών
• Στρατηγική για την ανταγωνιστικότητας της γεωργίας

Αντί να υλοποιήσει τις παραπάνω σημαντικές βελτιώσεις, να μειώσει τις κρατικές σπατάλες και να δώσει έμφαση στη δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος για επενδύσεις, η κυβέρνηση προχώρησε αυτό το διάστημα στις εξής ενέργειες:

• 15.500 προσλήψεις στο δημόσιο (πηγή: apografi.gov.gr), επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό κατά 400 εκ / έτος
• Στήσιμο ενός κομματικού κρατικού μηχανισμού με καταστρατήγηση κάθε θεσμού αξιοκρατίας και διαφάνειας 
• Υπερφορολόγηση των παραγωγικών ομάδων και της μεσαίας τάξης 
• (Σχεδιάζει) κατακόρυφη αύξηση ασφαλιστικών εισφορών, επιφέροντας ανεπανόρθωτο χτύπημα στους εν ενεργεία εργαζομένους
• Απαξίωση των ανεξάρτητων αρχών και προσπάθεια παρέμβασης στο χώρο της δικαιοσύνης και του τύπου
• Ξήλωμα των μεταρρυθμίσεων στο χώρο της παιδείας

Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη διαφωνία των δανειστών για το ύψος του δημοσιονομικού κενού, μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες να κλείσει σύντομα με επιτυχία η αξιολόγηση. Η αγορά όμως ασφυκτιά, ενώ πρέπει να πληρωθούν σχεδόν €8 δισ. δόσεις προς ΔΝΤ και ΕΚΤ μέχρι τον Ιούλιο.

Από την άλλη μεριά, η εκρηκτική κατάσταση στο προσφυγικό, το κλείσιμο των συνόρων και η αδυναμία συντονισμένης δράσης από τις ευρωπαϊκές χώρες ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση του ποσοστού των Ελλήνων ευρωσκεπτικιστών.

Μπροστά λοιπόν στο διπλό αδιέξοδο που τείνει να δημιουργηθεί, είναι πιθανό οι κυβερνώντες να θέσουν και πάλι στους πολίτες ένα νέο δίλημμα: κλείσιμο της αξιολόγησης με νέα μέτρα ή επιστροφή στη δραχμή;

Το επιχείρημα που θα χρησιμοποιήσουν θα είναι ότι η χώρα θα ακολουθήσει αυτόνομη νομισματική πορεία, έχοντας τη δυνατότητα να τυπώνει συνεχώς νέο χρήμα, ώστε να πληρώνει μισθούς - συντάξεις, να δίνει παροχές και να κάνει προσλήψεις. Ασφαλώς το επιχείρημα αυτό είναι τόσο αφελές, όσο και το επιχείρημα ότι από μια χρεοκοπία της Ελλάδας θα καταρρεύσουν οι παγκόσμιες αγορές.

Η χώρα όπως είναι σήμερα, χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές, χωρίς αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, χωρίς παραγωγική οικονομία, χωρίς κοινωνικό κράτος, δε μπορεί να ορθοποδήσει με κανένα νόμισμα.

Οι παθογένειες που οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010 και ευθύνονται για την κρίση ζουν και βασιλεύουν. Παρότι έχει μειωθεί σημαντικά το εγχώριο εισόδημα σε αυτά τα 6 χρόνια, η χώρα δεν έχει συντριβεί. Η χρήση από το απόθεμα πλούτου που δημιουργήθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες (σε ατομικό επίπεδο), καθώς και η λήψη από τον μηχανισμό στήριξης συνολικά €230 δισ. (€205 ΔΝΤ από Ευρώπη + €25 δισ. από ΔΝΤ) κρατούν ακόμη την οικονομία ζωντανή.

Με την επιστροφή στη δραχμή, οι θυσίες 6 ετών θα πάνε χαμένες. Η αναμενόμενημεγάλη υποτίμηση του νέου νομίσματος, σε συνδυασμό με τη συνεχή εκτύπωση χρήματος για την κάλυψη των βασικών αναγκών του κράτους, θα οδηγήσουν σετεράστιο πληθωρισμό, με αποτέλεσμα αυτό το χρήμα να χάσει την αξία του. Το υπάρχον χρέος σε Ευρώ αυτόματα θα αυξηθεί λόγω του υποτιμημένου νομίσματος, ενώ η αδυναμία αποπληρωμής του θα οδηγήσει σε νέα χρεοκοπία και πολύ πιθανό σε νέο, επαχθέστερο μνημόνιο, μόνο από το ΔΝΤ αυτή τη φορά. Οι εισαγωγές σε ξένο νόμισμα θα καταστούν πανάκριβες, φέρνοντας σε πολύ δύσκολη θέση τις επιχειρήσεις και επιφέροντας ελλείψεις βασικών αγαθών. Επιπλέον, η διπλωματική και οικονομική απομόνωση της Ελλάδας σε μια πολύ κρίσιμη διεθνή γεωπολιτική συγκυρία, μόνο κινδύνους μπορεί να γεννήσει. Ακόμη και το αυξημένο συνάλλαγμα από την άνοδο του τουρισμού δε θα μπορέσει να καλύψει τη χασούρα των επιχειρήσεων του κλάδου από τη μειωμένη αξία του νέου νομίσματος.

Αν δε διορθώσουμε χρόνιες παθογένειες και λανθασμένες αντιλήψεις, είτε με δραχμή είτε με ευρώ θα είμαστε υπό κηδεμονία και επιτήρηση. Θα τρώμε τις σάρκες μας και θα μας φταίνε πάντα οι κακοί ξένοι και όχι ο κακός μας εαυτός. Ας αλλάξουμε λοιπόν πρώτα εμείς προς το καλύτερο πριν σκεφτούμε για αλλαγή νομίσματος.