Μια τρύπα στο νερό αποδεικνύονται τα μέτρα του Ιουλίου

Σύμφωνα με τα οριστικά οικονομικά στοιχεία του 2015, τα φορολογικά έσοδα εμφανίζουν υστέρηση κατά €700 εκ σε σχέση με το 2014. Πιο συγκεκριμένα, διαμορφώθηκαν σε $43,5 δισ. έναντι $44,2 δισ. την περυσινή χρονιά. Αν σε αυτό το ποσό αφαιρέσουμε τις επιστροφές ΦΠΑ, τα καθαρά φορολογικά έσοδα ανέρχονται σε €40,6 δισ.. Είναι δηλαδή χαμηλότερα κατά €4,2 δισ. έναντι του 2009, παρά την καταιγίδα φόρων ύψους €31 δισ., που έχει επιβληθεί τα τελευταία 6 χρόνια!

Η πλήρης αποτυχία της ατέρμονης φορομπηχτικής πολιτικής αποδεικνύεται στο γεγονός ότι τον Ιούλιο επιβλήθηκαν αυξήσεις φόρων με εκτιμώμενο δημοσιονομικό όφελος €1 δισ. για το 2ο μισό του 2015. Αν βέβαια συνυπολογίσουμε ότι το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -0,7%, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερα έσοδα κατά €600 εκ, θα έπρεπε να είχαμε καθαρή αύξηση των δημόσιων εσόδων κατά €0,4 δισ. Αντί αυτού όμως είχαμε μείωση κατά -€0,7 δισ. Η πραγματική απόκλιση δηλαδή έναντι του στόχου ήταν -€1,1 δισ.

Είναι χαρακτηριστικές οι παρακάτω περιπτώσεις:

• Οι εισπράξεις από ΦΠΑ ήταν στα ίδια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι, παρά την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ σε δεκάδες προϊόντα, στην εστίαση κ.αλ. και παρά την κατάργηση της έκπτωσης 30% στο ΦΠΑ των τουριστικών νησιών

• Η αύξηση συντελεστών στην έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης απέδωσε μόνο στα συνήθη υποζύγια, μισθωτούς και συνταξιούχους, που πλήρωσαν 11% φόρο παραπάνω. Τα έσοδα φόρου εισοδήματος των υπολοίπων επαγγελματικών κλάδων παρουσίασαν σημαντική μείωση, με αποτέλεσμα στο σύνολο να υπάρξει απόκλιση κατά €32 εκ.

• Τα έσοδα από φόρους περιουσίας (κυρίως ΕΝΦΙΑ) είναι χαμηλότερα κατά €300 εκ, παρότι υπήρξε και κατάργηση φοροαπαλλαγών.

• Τα έσοδα από τα τέλη ταξινόμησης είναι ακριβώς ίδια, παρότι και εδώ επιβλήθηκαν σημαντικές αυξήσεις. 

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων έχει φτάσει στα όρια της. Η παρατεταμένη ύφεση, η υπερφορολόγηση και η απουσία βούλησης για διαρθρωτικές αλλαγές που θα φέρουν την ανάπτυξη, έχουν ως συνέπεια την κατακόρυφη αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και την άνθηση της φοροδιαφυγής.

Στο σκέλος των εξόδων, οι δαπάνες είναι μεν στα ίδια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι, αλλά αυτό συμβαίνει διότι από τη μία μεριά αυξήθηκαν τα κονδύλια για μισθούς και συντάξεις κι από την άλλη μειώθηκαν οι πόροι για το κοινωνικό κράτος και τις επενδύσεις.

Πιο συγκεκριμένα:

• Αυξήθηκαν οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις δημοσίου κατά €300 εκ.
Με βάση τα στοιχεία της απογραφής του υπ. Διοικ. Μεταρρύθμισης (apografi.gov.gr) από τον Ιανουάριο 2015 έχουν προστεθεί 1.000 επιπλέον μετακλητοί υπάλληλοι, 6.000 ορισμένοι χρόνου-ωρομίσθιοι-σύμβασης έργου, 1.000 αιρετοί, ενώ σε περίπου 7.500 ανέρχονται οι επαναπροσληφθέντες (καθαρίστριες, διοικητικοί υπάλληλοι πανεπιστημίων, σχολικοί φύλακες κ.αλ.). Σύνολο 15.500.

• Αυξήθηκαν οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων κατά €450εκ. 
Ο εκτροχιασμός του ασφαλιστικού συνεχίζεται: από τη μία η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και από την άλλη το κύμα συνταξιοδότησης των τελευταίων ετών, με αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων δημοσίου, ΔΕΚΟ, τραπεζών, των οποίων οι συντάξεις είναι υψηλότερες του μέσου όρου.

• Μειώθηκαν τα κονδύλια για κοινωνικό κράτος κατά €500 εκ (κοινωνική προστασία, επιχορηγήσεις νοσοκομείων κτλ)

• Μειώθηκαν οι δημόσιες επενδύσεις κατά €200 εκ

• Μειώθηκαν οι καταναλωτικές δαπάνες κατά €230

Σε συνολικό επίπεδο προϋπολογισμού, επιτεύχθηκε ταμιακό πρωτογενές πλεόνασμα €2,3 δισ. Αν όμως υπολογίσουμε και την ισόποση αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε €5,4 δισ. από €3,1 δισ. τον Δεκέμβριο 2014, καταλήγουμε σεπροσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους €39 εκ.

Πρέπει επιτέλους να αλλάξει το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής: το κράτος να σταματήσει την αποτυχημένη πολιτική συνεχούς φορολόγησης και να εξοικονομήσει πόρους από τη μείωση της σπάταλης στο δημόσιο.

Τρόποι υπάρχουν:

1. Να καταργήσει ανενεργούς οργανισμούς και φορείς και να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση - συγχώνευση των υπολοίπων.

2. Να μειώσει τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά με την εγκατάσταση και καθολική εφαρμογή ηλεκτρονικών διαδικασιών.

3. Να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή, από την οποία χάνει πάνω από €10 δισ. ετησίως. Πχ. η αυξημένη χρήση του πλαστικού χρήματος στα επίπεδα του μ. όρου της Ευρώπης θα αποφέρει παραπάνω έσοδα περίπου €1,5 δισ.

4. Να μειώσει τα υπέρογκα κτιριακά έξοδα. Σήμερα πληρώνει ενοίκιο για 1.050 διαφορετικά ακίνητα που μισθώνει, τη στιγμή που παραμένουν άδεια δημόσια ακίνητα, όπως το κτίριο «Κεράνη»!

5. Να καταργήσει τους μετακλητούς υπαλλήλους και να μειώσει στο μισό τους αποσπασμένους.

Deutsche Bank: Νέα παγκόσμια οικονομική κρίση προ των πυλών;

Όλα τα στοιχεία και οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Deutsche Bank βρίσκεται σε δεινή θέση και κινδυνεύει με χρεοκοπία εντός του 2016. Πιο συγκεκριμένα:

• Πριν λίγες ημέρες ανακοίνωσε ζημιές €6 δισ. για το 2015

• Το κόστος των προβλέψεων για διαγραφή «τοξικών» στοιχείων του ενεργητικού της αγγίζει τα €10 δισ.

• Σχεδιάζει να εφαρμόσει ένα μεγάλο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης με σταδιακή αποχώρησή της από τις αναδυόμενες χώρες και όχι μόνο

• Η έκθεση της στις αναδυόμενες αγορές (Βραζιλία, Μεξικό, Ρωσία, Κίνα κ.αλ.) είναι τεράστια. Μόνο σε παράγωγα προϊόντα (derivatives) η συνολική αξία της θέσης της σήμερα ανέρχεται σε €55 τρισ.!!! Σημειωτέον, το ΑΕΠ της Γερμανίας είναι €2,7 τρισ. και όλης της Ευρώπης €14 τρισ.

• Μετά το πρόστιμο μαμούθ $2,5 δισ. που της επιβλήθηκε τον περασμένο Απρίλιο από τις Αμερικάνικες και Βρετανικές αρχές για χειραγώγηση των επιτοκίων LIBOR, το Αμερικάνικο δημόσιο πριν λίγες ημέρες προέβη σε αγωγή εναντίον της για μη κάλυψη των υποχρεώσεών της προς ενυπόθηκα δάνεια ύψους $3,1 δισ.

• Η μετοχή της έχει μειωθεί κατά 50% μέσα σε 3 μήνες. Κυμαίνεται σήμερα σε $15 δολάρια έναντι $30 τον Οκτώβριο 2015. Η σχέση τιμή μετοχής προς λογιστική αξία τράπεζας ανέρχεται σε μόλις 0,34. Δηλαδή οι επενδυτές υποθέτουν ότι τα 2/3 του ενεργητικού της είναι επισφαλή.

• Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor's υποβάθμισε την πιστοληπτική της ικανότητα από A- σε ΒΒΒ

• Τα ασφάλιστρα κινδύνου (τα περίφημα CDS) έχουν εκτοξευτεί για την περίπτωση της

Όλα αυτά μας θυμίζουν έντονα την ιστορία της Lehman Brothers.

Αν η Deutsche Bank χρεοκοπήσει θα ακολουθήσει το παράδειγμα της Lehman και των Ελληνικών τραπεζών, δηλαδή θα κρατικοποιηθεί και το κόστος θα το αναλάβουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι.

Σε μια τέτοια περίπτωση ο αντίκτυπος για την Γερμανική αλλά και την παγκόσμια οικονομία θα είναι τεράστιος. Η συγκυρία μάλιστα δεν είναι καθόλου ευνοϊκή:

• Η κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία, η Βενεζουέλα, η Νιγηρία κ.αλ.

• Η οικονομία της Κίνας εμφανίζει σημάδια κόπωσης, ενώ ερωτηματικό αποτελεί η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, επίσημου και σκιώδους

• Το προσφυγικό πρόβλημα σε συνδυασμό με την τρομοκρατία του ISIS και τη γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη γείτονα περιοχή τείνει να εξελιχθεί σε βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης.

• Οι περισσότερες μεγάλες διεθνείς τράπεζες αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίεςμε τις μετοχές τους να χάνουν σημαντικό έδαφος στις αρχές του 2016

• Τα μεγάλα χρηματιστήρια έπειτα από ένα διαρκές ράλι ανόδου τους προηγούμενους μήνες, έχουν υποχωρήσει το τελευταίο διάστημα από 7% έως 11%.

Είναι λοιπόν ορατός ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ντόμινο αρνητικών εξελίξεων και να ξεσπάσει οικονομική κρίση παρόμοια ή και μεγαλύτερη με αυτή του 2008.

Τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα και για την Ελλάδα, η οποία από κάθε άποψη είναι ο αδύναμος κρίκος:

• Η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές είναι ανοιχτή

• Επικρατεί κοινωνικός αναβρασμός λόγω του ασφαλιστικού και του φορολογικού

• Προβλέπεται εκ νέου ταμιακή ασφυξία λόγω της καθυστέρησης της αξιολόγησης και της είσπραξης της δόσης των €5,7 δισ. (εκκρεμεί από το Νοέμβριο). Μέχρι τον Ιούλιο λήγουν δάνεια προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ συνολικού ύψους σχεδόν €8 δισ.

• Η Γερμανία ως ο μεγαλύτερος δανειστής της χώρας μας μέσω του ESM (με σχεδόν €60 δισ.) αν βρεθεί σε δύσκολη θέση θα σκληρύνει ακόμα πιο πολύ τη στάση της, ώστε να δικαιολογηθεί απέναντι στους πολίτες της.

SOS: Η φοροδιαφυγή οργιάζει, το κράτος κινδυνεύει με κατάρρευση

Τα φορολογικά στοιχεία που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν μια μεγάλη συρρίκνωση του εισοδήματος που δηλώνουν οι Έλληνες. Πιο συγκεκριμένα, το 2014 δηλώθηκε συνολικό εισόδημα €74 δισ., ενώ το 2011είχε δηλωθεί ποσό €98 δισ.. Η μείωση κατά 25% σε 3 χρόνια δε μπορεί να ερμηνευθεί μόνο ως συμπίεση των εισοδημάτων λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, καθώς η αντίστοιχη μείωση του εγχώριου εισοδήματος (ΑΕΠ) την ίδια περίοδο ήταν 14%. Ερμηνεύεται και ως αύξηση του φαινομένου της φοροδιαφυγής.

Σύμφωνα με τα δεδομένα, τα φορολογικά βάρη πέφτουν στα συνήθη υποζύγια, τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι οποίοι παρότι αποτελούν το 63% των φορολογουμένων, συνεισφέρουν το 78% της φορολογικής βάσης. Έμποροι, βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ναυτικοί, εισοδηματίες κ.α. συνεισφέρουν αθροιστικά μόλις το υπόλοιπο 22%! Το παρακάτω γράφημα είναι διαφωτιστικό.

• Το μέσο δηλωθέν εισόδημα από μισθούς - συντάξεις είναι ίσο με €900 / μήνα, το υψηλότερο από όλες τις υπόλοιπες επαγγελματικές κατηγορίες! 
• Το αντίστοιχο από εμπορικές επιχειρήσεις είναι μόλις €700 / μήνα
• 2 στους 3 ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν ετήσιο εισόδημα έως €5.000
• 8,5 στους 10 αγρότες το ίδιο

Από αυτά τα στοιχεία κατανοεί κανείς το μέγεθος των αδήλωτων προσόδων. Η παραοικονομία στη χώρα μας σύμφωνα με την έκθεση του Αυστριακού ακαδημαϊκού Friedrich Schneider ανέρχεται σε περίπου €43 δισ. ετησίως (24% του ΑΕΠ), ενώ η προσωπική εκτίμηση την υπολογίζει κοντά στα €50 δισ. (28% του ΑΕΠ). Συναγωνιζόμαστε μόνο χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει φορολογική συνείδηση και φοροδιαφεύγει σχεδόν όποιος έχει τη δυνατότητα. Τα έσοδα όμως που στερείται το κράτος υπερβαίνουν τα €10 δισ. ετησίως. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι αν υπήρχαν αυτά τα χρήματα θα είχαμε ξεμπλέξει προ πολλού από μνημόνια κι επιτηρήσεις.

Πρόσφατη μελέτη απέδειξε ότι χώρες με μειωμένη φοροδιαφυγή παρέχουν καλύτερες κοινωνικές υπηρεσίες προς τους πολίτες, ενώ εμφανίζουν χαμηλότερη ανεργία και πιο εύρωστη οικονομία. Πρέπει λοιπόν από όλους να γίνει κατανοητό ότι παρότι βραχυπρόθεσμα υπάρχει ένα κέρδος από την παραοικονομία, μακροχρόνια αυτό οδηγεί αλυσιδωτά σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, ύφεση, παρηκμασμένο κοινωνικό κράτος και πτώση της επιχειρηματικότητας. Καταλήγει δηλαδή εις βάρος εκείνου που φοροδιαφεύγει.

Από την πλευρά του οι εκάστοτε κυβερνώντες πρέπει να νοικοκυρέψουν το κράτος, να σταματήσουν τις πελατειακές σχέσεις και να χτυπήσουν τη φοροδιαφυγή, εμφυσώντας ένα αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης προς τους πολίτες. Πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουν ότι: 1) το κράτος δεν είναι «συνέταιρος» των πολιτών(43,4% του μισθού πηγαίνει σε φόρους και εισφορές) και ότι 2) η υπερφορολόγηση σε χώρες με εκτεταμένη παραοικονομία, όπως η Ελλάδα, έχει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Παράδειγμα 1: Παρότι πάρθηκαν 31 δισ. φορολογικά μέτρα σε μια πενταετία τα έσοδα του 2015 ήταν 3,5 δισ. μειωμένα έναντι του 2009.

Παράδειγμα 2: Προβλέπονται νέοι φόροι ύψους 3,2 δισ. το 2016, με την παραδοχή από το υπ. Οικονομικών ότι θα εισπραχθούν μόλις τα 2 δισ....

Παράδειγμα 3: Παρατηρήθηκε ότι η μείωση των εσόδων από τον χαμηλότερο ΦΠΑ στην εστίαση (από 23% σε 13%) το 2013 ήταν μόλις 60 εκ., παρά τις προβλέψεις της τρόικα για μείωση 170 εκ. Πολύ απλά, οι εστιάτορες συνέχισαν να αποδίδουν στην εφορία τα ίδια ποσά ΦΠΑ που απέδιδαν και πριν, ανεξαρτήτως του μειωμένου συντελεστή!

Λύσεις καταπολέμησης της φοροδιαφυγής υπάρχουν. Επί παραδείγματι:

- Νομοθεσία και κίνητρα υπέρ της χρήσης πλαστικού χρήματος. Αν φτάσουμε το μέσο όρο της Ευρώπης, τα δημόσια έσοδα υπολογίζεται ότι θα αυξηθούν κατά €1,5 δισ. ετησίως
- Έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων
- Σύνδεση ταμειακών μηχανών με το Taxis
- Έκπτωση 100% από το φόρο εισοδήματος για κάθε απόδειξη από ελεύθερους επαγγελματίες και άλλους επιρρεπείς προς τη φοροδιαφυγή επαγγελματικούς κλάδους 
- Πάταξη του λαθρεμπορίου, το οποίο στερεί έσοδα άνω του €1 δισ.: καθολική εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου εισροών-εκροών όγκου, μείωση του ΕΦΚ καπνικών προϊόντων στα επίπεδα του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ, αναθεώρηση του υφιστάμενου φορολογικού μίγματος κ.αλ.
- Συστηματική καλλιέργεια φορολογικής ηθικής και συνείδησης στους πολίτες, η οποία θα ξεκινάει από τα πρώτα κιόλας στάδια της εκπαίδευσης.

O συνδυασμός αρνητικών παραγόντων συνθέτει ένα cocktail καταστροφής: παρατεταμένη ύφεση, ανεργία, κοινωνικός αναβρασμός, ασφυξία στο ασφαλιστικό, υπερφορολόγηση, φοροδιαφυγή, προσφυγικό, φυγή επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό.

Είναι ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης της χώρας και πρέπει πάση θυσία να αποσοβηθεί. Μόνο αν λύσουμε τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους, με προεξάρχουσα τη φοροδιαφυγή, θα μπορέσουμε να βγούμε στο ξέφωτο και να προχωρήσουμε με ασφάλεια στο μέλλον.