Απροκάλυπτη Κερδοσκοπία με τις τιμές των καυσίμων *

Με βάση το παρατηρητήριο τιμών καυσίμων του Υπ. Ανάπτυξης, διαπιστώνουμε τις τελευταίες 2 εβδομάδες μια μέση αύξηση 5,3% στην τιμή της βενζίνης στα πρατήρια της χώρας. Αυτό δεν δικαιολογείται από την τωρινή άνοδο της χρηματιστηριακής τιμής του πετρελαίου.

Όπως γνωρίζουμε, μεσολαβεί διάστημα 1,5 - 2 μηνών για να αποτυπωθεί η οποιαδήποτε μεταβολή της τιμής στα πρατήρια, μέχρι δηλαδή να γίνουν παραγγελίες στις νέες χρηματιστηριακές αξίες. Μέχρι τότε τα διυλιστήρια χορηγούν την αγορά με καύσιμα από τα αποθέματά τους, αγορασμένα σε προγενέστερες τιμές. Ιδιαίτερα την περίοδο Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου όλα τα διυλιστήρια παγκοσμίως αποθήκευσαν τεράστιες ποσότητες αποθεμάτων, ώστε να εκμεταλλευτούν τις χαμηλές τιμές που επικρατούσαν.

Θα περιμέναμε λοιπόν η τιμή στα πρατήρια να ήταν σήμερα ακόμα χαμηλότερη σε σχέση με τα τέλη Ιανουαρίου. Αντίθετα παρατηρούμε μία αύξηση των τιμών, η οποία δεν δικαιολογείται ούτε με βάση τη χρονική καθυστέρηση, ούτε και με την ανελαστικότητα των φόρων & τελών, που αποτελούν το 55% της τελικής τιμής. Το παρακάτω γράφημα συγκρίνει τη μεταβολή της χρηματιστηριακής τιμής του πετρελαίου με τη μεταβολή της λιανικής τιμής στα πρατήρια της χώρας από τον Ιούνιο έως τις 13/2

Όπως βλέπουμε το φθινόπωρο μεσολάβησε 1,5 μήνας ώστε τα πρατήρια να προσαρμόσουν τις νέες μειωμένες τιμές. Αντίθετα τώρα η αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής έχει περάσει χωρίς καμία καθυστέρηση στους καταναλωτές!

Δυστυχώς, οι στρεβλώσεις στην αγορά των καυσίμων εξακολουθούν να υφίστανται και καμία κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να λύσει το πρόβλημα. Αναμένουμε λοιπόν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την αντίδραση του υπουργείου Οικονομίας. Στην Κύπρο ο σύνδεσμος των Καταναλωτών διαμαρτυρήθηκε έντονα προ ολίγων ημερών για αντίστοιχα φαινόμενα που παρατηρούνται κι εκεί, ζητώντας τον αυστηρό έλεγχο και την επιβολή πλαφόν. Στην Ελλάδα ο συνήγορος του καταναλωτή κ. Ζαγορίτης δεν έχει ευαισθητοποιηθεί ακόμη. * Μελέτη Δ. Γκιόκα - Γ. Λαμπρόπουλου

Αποτίμηση της Πρότασης Βαρουφάκη για το Χρέος

Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Βαρουφάκης πρότεινε προ ημερών στους Ευρωπαίους εταίρους μια λύση αναδιάρθρωσης του Ελληνικού χρέους. Αυτή βασίζεται για μεν τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (195 δις) στη λογική της επιμήκυνσης της αποπληρωμής των δόσεων με γνώμονα μια ρήτρα ανάπτυξης που θα θεσπιστεί, για δε τα ομόλογα που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (€27 δις) την ανταλλαγή τους με διηνεκή ομόλογα, για τα οποία η Ελλάδα θα καταβάλλει μόνο τόκους και δε θα αποπληρώνει κεφάλαιο. Η διάρθρωση του Ελληνικού Χρέους (επίσημα στοιχεία ΟΔΔΗΧ στις 30-9-2014) είναι ως εξής

ΣΗΜ: Σε κόκκινο κύκλο τα ομόλογα που έχουν πιθανότητες αναδιάρθρωσης και περιλαμβάνονται στην πρόταση Βαρουφάκη. Τα υπόλοιπα δάνεια παραμένουν ως έχουν. Η μέση διάρκεια λήξεως των δανείων του EFSF/GLF είναι 26 έτη. Η πρόθεση του κ. Βαρουφάκη είναι η Ελλάδα να έχει μια περίοδο χάριτος, έστω 20 χρόνια, και κατόπιν να πληρώνει με βάση τις δυνατότητες της οικονομίας, έστω €3 δις ετησίως. Με αυτό τον τρόπο η τελευταία δόση θα δοθεί σε 85 χρόνια από σήμερα και η μέση διάρκεια του δανείου θα αυξηθεί σε 52,5 έτη. Επίσης να μειωθεί το μέσο επιτόκιο στο μισό από το σημερινό επίπεδο, ώστε να πληρώνει €1,3 δις χαμηλότερους τόκους ετησίως. Η μέση διάρκεια λήξεως των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ είναι 5 έτη. Εδώ η πρόταση του κ. Βαρουφάκη περιλαμβάνει αφενός τη μείωση του επιτοκίου τουλάχιστον στο μισό και την πληρωμή τόκων στο διηνεκές (€0,7 δις ετησίως με υπόθεση εργασίας τα 50 έτη). Στον παρακάτω πίνακα αποτιμούμε την επίδραση της πρότασης στην παρούσα αξία, τους τόκους και τη μέση διάρκεια του χρέους και συγκρίνουμε τις διαφορές με το σήμερα. Παρατηρούμε ότι στο σύνολο του χρέους το μέσο επιτόκιο μειώνεται από 2,4% σε 1,7%, ενώ η μέση διάρκεια λήξεως των δανείων αυξάνεται από 17 σε 37 έτη. Το χρέος μειώνεται σε παρούσα αξία κατά €60,7 δις, ήτοι κατά 19% της αξίας του. Αντίθετα οι πληρωμές τόκων αυξάνονται κατά €7,6 δις (+10%), κυρίως λόγω της καταβολής τόκων στο διηνεκές για τα ομολόγα της ΕΚΤ. Με βάση λοιπόν την πρόταση του κ. Βαρουφάκη οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις μειώνονται κατά €53,1 δις, δηλαδή κατά μόλις 17% της σημερινής αξίας του χρέους! Είναι σαφές ότι ως προς το 1ο σκέλος (αναδιάρθρωση δανείων ESM) η πρόταση κρίνεται ως ρεαλιστική και ωφέλιμη. Ως προς το 2ο σκέλος όμως, η πρόταση πληρωμής τόκων στο διηνεκές για τα ομόλογα της ΕΚΤ χρήζει επανεξέτασης, ενώ είναι δύσκολα εφαρμόσιμη. Παρότι ξεκάθαρα πρόκειται για μια στροφή προς το ρεαλισμό, η μείωση του χρέους κατά 17% που προτείνεται απέχει πολύ από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για κούρεμα 50%. Είναι κάτι που δύσκολα θα το διαχειριστεί η κυβέρνηση απέναντι στους ψηφοφόρους της.

Όχι στο κράτος - επιχειρηματία

Από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ γίνεται ξεκάθαρη η στροφή προς μία κρατικού τύπου οικονομία. Ο αρμόδιος υπουργός παραγωγικής ανασυγκρότησης κ. Λαφαζάνης δήλωσε ότι σκοπεύει να παγώσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, θέτοντας ουσιαστικά εκτός λειτουργίας και το ΤΑΙΠΕΔ. Τόνισε με έμφαση ότι θα ανακαλέσει τις ήδη ολοκληρωμένες ιδιωτικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ και Περιφερειακά Αεροδρόμια και θα αναστείλει οποιοδήποτε σχέδιο παραχώρησης τμήματος της ΔΕΗ. Ας δούμε όμως συγκεκριμένα σε τι ακριβώς αναφέρεται: 1. Η πώληση του 66% των μετοχών της ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους της Socar θα αποφέρει στα ταμεία του κράτους €400 εκ. Θα αρνηθούμε αυτά τα χρήματα? 2. Η παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων για περίοδο 40 ετών είναι μία πολύ καλή συμφωνία με πολλαπλά οφέλη. Πρώτον το ελληνικό δημόσιο θα εισπράξει €1,24 δις + €23 εκ ετήσιο μίσθωμα + το 28% των ετήσιων λειτουργικών κερδών. Επιπλέον, οι πλειοδοτούσα κοινοπραξία δεσμεύεται για επενδύσεις ύψους €330 εκ σε διάστημα 4 ετών, ώστε να εκσυγχρονιστούν τα αεροδρόμια και να αποτελέσουν πόλο έλξης εκατομμυρίων τουριστών, συμβάλλοντας σημαντικά στην ενίσχυση των τοπικών οικονομιών. Θα πούμε όχι σε αυτό το ποσό και σε μια μεγάλη τουριστική ευκαιρία? 3. Η πολυσυζητημένη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας, διότι ήδη το 49% των μετοχών της επιχείρησης έχει περάσει σε ιδιώτες και διαπραγματεύεται ελεύθερα στο χρηματιστήριο. Το μεγάλο στοίχημα είναι να απελευθερωθεί η αγορά της Ηλεκτρικής Ενέργειας από τις συνθήκες μονοπωλιακού ανταγωνισμού που επικρατούν σήμερα, ώστε να μειωθεί το ενεργειακό κόστος, που αποτελεί νούμερο ένα πρόβλημα για τη βιομηχανία και τροχοπέδη της ανάπτυξης. Ως πότε το ελληνικό κράτος θα στρουθοκαμηλίζει? 4. Το δημόσιο έχει στη διάθεσή του περίπου 71,000 ακίνητα που δεν τα εκμεταλλεύεται. Πολλά από αυτά είναι καταπατημένα, ενώ τα περισσότερα παραμένουν για χρόνια σε αδρανή κατάσταση και υφίστανται τη φυσιολογική φθορά. Ήδη 3,000 είναι στη διαδικασία ένταξης στο ΤΑΙΠΕΔ προς εκμετάλλευση και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο προς τις εταιρείες ή τα φυσικά πρόσωπα που θα θελήσουν να τα αξιοποιήσουν. Δεν το θέλουμε αυτό? 5. Με τις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις που ρημάζουν εδώ και 10 και πλέον χρόνια τι θα κάνουμε? Δεν πρέπει να υπάρξει μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε να αξιοποιηθούν με τρόπο ωφέλιμο για τη χώρα και σε εναρμόνιση με τις εκάστοτε τοπικές ιδιαιτερότητες? Λέμε ΝΑΙ σε ένα κράτος που θα θεσπίζει δίκαιους κανόνες ανταγωνισμού και θα ρυθμίζει την ελεύθερη αγορά, όταν οι συνθήκες το απαιτούν. Λέμε όμως ΟΧΙ σε ένα κράτος επιχειρηματία. Το μοντέλο του κρατισμού που βιώσαμε κατά κόρον τις 3 τελευταίες δεκαετίες αποδείχθηκε οικτρά αποτυχημένο και οδήγησε σε μία διεφθαρμένη κρατικοδίαιτη κουλτούρα, τις συνέπειες της οποίας τις πληρώνουμε πολύ ακριβά. Θέλουμε η χώρα να στηριχθεί στα πόδια της με μοχλό τη νεανική επιχειρηματικότητα, την ιδιωτική πρωτοβουλία και τις παραγωγικές επενδύσεις. Να μη γυρίσουμε στα λάθη του παρελθόντος.