Ουτοπικό το προσχέδιο προϋπολογισμού 2017

Εύλογα ερωτηματικά προκαλεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2017, που κατατέθηκε προ ημερών στη βουλή. Πρώτον, στηρίζεται σε υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Δεύτερον, η επίτευξη των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων βασίζεται σε μια άνευ προηγουμένου φοροκαταιγίδα αμφιβόλου αποτελέσματος, καθώς και στις περικοπές των συντάξεων. Την ίδια στιγμή η μισθολογική δαπάνη αυξάνεται σημαντικά, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις καταποντίζονται και οι δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων συνεχίζονται αμείωτες. Τρίτον, βρίθει από υποκειμενικές αναλύσεις, συμπεράσματα κατά το δοκούν και απαράδεκτες εκφράσεις, όπως αυτή για την κατάργηση του ΕΚΑΣ, η οποία χαρακτηρίζεται ως «κατάργηση των στρεβλώσεων του ασφαλιστικού συστήματος».

Παρακάτω παρατίθενται τα αμφιβόλου ποιότητας στοιχεία που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό, μαζί με άλλες ενδιαφέρουσες επισημάνσεις:

Παραδοχές:

• Παραδοχή για ανάπτυξη 2,7% το 2017, όταν οι μέχρι στιγμής προβλέψεις κάνουν λόγω για άνοδο του ΑΕΠ από 0,7% (8 Γερμανικά Think Tanks) έως 1,5%-2% (ΙΟΒΕ).
• Πώς όμως θα έρθει η ανάπτυξη?

-  Με αυξήσεις φόρου σε καφέ, μπύρα, τσιγάρα, καύσιμα, τηλεφωνία και τηλεόραση?

-  Με υψηλότερη φορολογία εισοδήματος και έκτακτη εισφορά?

-  Με ΦΠΑ στο 24% και κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ και στα υπόλοιπα νησιά?

-  Με περικοπές στις συντάξεις και παράλληλη εκτίναξη των ασφαλιστικών εισφορών?

- Με μηδενική παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες και τη χώρα να παραμένει πιθανότατα εκτός του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης?

-  Με εχθρικό επιχειρηματικό περιβάλλον και ανηλεή πόλεμο των ιδιωτικοποιήσεων?

-  Με 24 χιλ. λουκέτα επιχειρήσεων στο οκτάμηνο φέτος, έναντι 18 χιλ. πέρυσι?

• Παραδοχή για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης 1,8% (-0,6% το 2016), παρότι το ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο προβλέπει ότι δε θα ξεπεράσει το 1%
• Αύξηση των επενδύσεων κατά 9,1%. Εξίσου φιλόδοξος στόχος, αν συνυπολογίσουμε τη μείωσή τους κατά 65% έναντι του 2009, αλλά και την εχθρική διάθεση πλήθος κυβερνητικών στελεχών προς την ιδιωτική πρωτοβουλία
• Αύξηση των εξαγωγών κατά 5,3%, όταν φέτος προβλέπεται για 2η χρονιά μείωσή τους κατά -6,3%

Έσοδα:

• Νέα φορολογικά μέτρα ύψους €3,1 δισ. Αν σε αυτά προσθέσουμε τους φόρους που επιβλήθηκαν από τον Ιούλιο 2015 μέχρι σήμερα, ύψους €2,8 δισ, το συνολικό ποσό των φόρων σε διάστημα 2,5 ετών ανέρχεται σε €5,9 δισ.
• Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής αποδεικνύεται καταστροφικό. Πιο συγκεκριμένα:

-  Τα φορολογικά έσοδα φέτος εκτιμώνται σε €41,5 δισ (κατόπιν επιστροφών), δηλαδή αυξημένα μόλις €0,6 δισ έναντι του 2014  (=€40,9 δισ).

- Το ίδιο πενιχρά προβλέπονται τα έσοδα του 2017: θα ανέλθουν σε €43,3 δισ, αυξημένα €2,4 δισ, ήτοι απόκλιση σε σύγκριση με τα νέα μέτρα 3,5 δισ (χωρίς να συνυπολογίσουμε την ανάπτυξη) και εισπραξιμότητα 40%.

• Τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις θα είναι μόλις €437 εκ, πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τη μνημονιακή δέσμευση για 2,2 δισ, όπως και σε σχέση με φέτος (€1,5 δισ).

Δαπάνες:

• Αύξηση του μισθολογικού κόστους του δημοσίου (δεν διευκρινίζεται πόσο, υπολογίζεται σε €500 εκ), με την αιτιολογία ότι αλλάζει η αναλογία προσλήψεων – αποχωρήσεων από 1 προς 5 σε 1 προς 4. Παραπάνω βέβαια αυτοαναιρείται ο συντάκτης αφού εκτιμά ότι οι αποχωρήσεις δημοσίων υπαλλήλων λόγω συνταξιοδότησης θα είναι μειωμένες το 2017, αρά προφανώς και οι νέες προσλήψεις! Στην πραγματικότητα οι κυβερνόντες έχουν επιδοθεί σε έναν μαραθώνιο προσλήψεων ημετέρων, που ξεπερνούν τις 20 χιλ., οι οποίοι βρίσκονται διασκορπισμένοι στις πιο απίθανες θέσεις του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα.
• Υπεραισιόδοξος στόχος για μείωση του ταμιακού ελλείμματος του ενιαίου ταμείου κοινωνικής ασφάλισης από -2 δισ το 2016 σε -1 δισ.
• Εξοικονόμηση €1,55 δισ από τις περικοπές συντάξεων, αύξηση εισφορών και σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ.
• €760 εκ για την παροχή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, αλλά ακόμα δεν έχει ξεκινήσει καν η πιλοτική εφαρμογή του σε 30 δήμους.
• Μείωση κατά €88 εκ των δαπανών του υπουργείου άμυνας, παρότι πέρυσι η εξοικονόμηση ήταν μόλις €12 εκ αντί για €500 εκ που είχε προβλεφθεί!
• Μείωση της κρατικής  επιχορήγησης προς τον ΕΟΠΥΥ κατά €200 εκ

Η κυβέρνηση το δείχνει όσο πιο ξεκάθαρα μπορεί. Στόχος είναι να χτίσουμε το δικό μας πελατειακό κράτος και να υπερασπιστούμε την εκλογική μας πελατεία. Τσακίζουμε ταυτόχρονα όλους τους υπόλοιπους, διαλύουμε τη μεσαία τάξη, δημιουργώντας νεόπτωχους, ώστε μετά να τους φανούμε απαραίτητοι με την προσφορά κουπονιών. Αδιαφορούμε για το κόψιμο της σπατάλης, εκδιώκουμε τις επενδύσεις και υπονομεύουμε οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ανάκαμψη, αν δεν μπορούμε να την καρπωθούμε εκλογικά.

Αν όμως το καράβι δεν αλλάξει πορεία η σύγκρουση με τα βράχια είναι θέμα χρόνου.

Ο νέος πτωχευτικός κώδικας να γίνει εργαλείο ανάπτυξης

Ο μέχρι σήμερα πτωχευτικός κώδικας περιλαμβάνει πολύπλοκα σημεία τα οποία καθιστούν την πτώχευση μια εταιρείας ή ενός φυσικού προσώπου δύσκολη και χρονοβόρα. Η πολυετής διαδικασία που απαιτείται συνεπάγεται τον αποκλεισμό του επιχειρηματία από την άσκηση κάθε άλλης επιχειρηματικής δραστηριότητας, λόγω της εγγραφής του στον Τειρεσία, τη μη χορήγηση ενημερότητας κτλ. Ως αποτέλεσμα, στην πλειοψηφία τους οι μη βιώσιμες επιχειρήσεις δεν μπορούν να προχωρήσουν στη διαδικασία εκκαθάρισης - ρευστοποίησης ώστε να πάνε στο επόμενο επιχειρηματικό βήμα.

Παραμένουν έτσι σε μια ημιθανή κατάσταση με συνέπεια να συνιστούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και να είναι τοξικές για τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 η Ελλάδα ήταν η χώρα με τις λιγότερες πτωχεύσεις στην Ευρώπη, μόλις 330, όταν η Πορτογαλία κατέγραφε συνολικά 7.200!

Είναι αδήριτη λοιπόν η ανάγκη για ουσιαστικές αλλαγές σε διατάξεις του κώδικα, ώστε αυτός να αναδειχθεί σε εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικής αναδιάρθρωσης. Τη στιγμή μάλιστα που σχεδόν το 50% των τραπεζικών δανείων είναι μη εξυπηρετούμενα, η ταχεία διαδικασία αναδιοργάνωσης των βιώσιμων επιχειρήσεων και εκκαθάρισης των μη βιώσιμων είναι κλειδί για την ανάκαμψη.

Το προσχέδιο του νέου πτωχευτικού κώδικα που έχει τεθεί σε διαβούλευση έως τις 27 Οκτωβρίου περιλαμβάνει κυρίως θετικές ρυθμίσεις, αλλά και κάποιες που χρήζουν διορθώσεων. Πιο συγκεκριμένα:

• Μειώνει σημαντικά τη σημερινή ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία πτώχευσης, που φθάνει ή ξεπερνά τα 10 έτη. Το κάθε δικαστικό στάδιο θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων

• Προβλέπει απαλλαγή των συνεπειών της πτώχευσης μετά την παρέλευση δύο ετών, προκειμένου να δίνεται η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας στον επιχειρηματία που απέτυχε.

• Θεσπίζει τη θέση του «διαχειριστή αφερεγγυότητας», ο οποίος θα ασκεί καθήκοντα συνδίκου, μεσολαβητή και ειδικού εκκαθαριστή, υιοθετώντας πρακτικές που ισχύουν εδώ και χρόνια στις ανεπτυγμένες χώρες

• Μάλιστα ο σύνδικος δύναται να αιτηθεί αλλαγή της διοίκησης της υπό πτώχευση εταιρείας, αν κρίνει πως αυτό είναι προς το συμφέρον των πιστωτών της

• Περιλαμβάνει πρόβλεψη κυρώσεων αν αποδειχθεί απόπειρα δόλιας πτώχευσης. Οι υπαίτιοι θα κληθούν να αποζημιώσουν εξολοκλήρου όσους συναλλάχθηκαν.

•Το κύριο σημείο που εγείρει μέχρι στιγμής αντιδράσεις είναι η τροποποίηση του άρθρου 99. Φορείς της αγοράς υποστηρίζουν ότι αίρει την προσωρινή προστασία των προβληματικών εταιρειών από τους προμηθευτές της. Πιο αναλυτικά:

• Παρακάμπτει το στάδιο της αίτησης του οφειλέτη για υπαγωγή στο καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές. Ο ίδιος θα πρέπει απευθείας να συμφωνήσει με το 60% τουλάχιστον των πιστωτών το πλάνο εξυγίανσης και κατόπιν να το καταθέσει στο δικαστήριο, ώστε αυτό να αποφανθεί θετικά ή όχι.

• Η αλλαγή αυτή όμως σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία εγκυμονεί τονκίνδυνο ακύρωσης της όλης διαδικασίας. Αν δηλαδή στο διάστημα από την έναρξη της πτωχευτικής διαδικασίας μέχρι την κατάθεση της συμφωνίας εξυγίανσης κάποιος πιστωτής προβεί σε αναγκαστικά μέτρα, ενδέχεται η εταιρεία να οδηγηθεί στην πτώχευση πριν να προλάβει να φέρει εις πέρας το εγχείρημα.

Πρέπει επιτέλους να πάμε παρακάτω. «Να ταφούν οι νεκροί», όπως πολύ σωστά έχει λεχθεί, και οι επιχειρήσεις να επιστρέψουν στην παραγωγική δραστηριότητα. Η αναμόρφωση του νομικού πλαισίου της πτώχευσης εντάσσεται σε αυτό το στόχο, μαζί φυσικά με άλλα αναγκαία μέτρα, όπως η σταδιακή μείωση της υπέρμετρης φορολογίας, η παροχή ρευστότητας, η άμβλυνση της γραφειοκρατίας, και γενικότερα η καλλιέργεια φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Οι 3 προϋποθέσεις για να ερθει η ανάπτυξη

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού εμφανίζεται αρκετά αισιόδοξο για το 2017 και προβλέπει ανάπτυξη 2,7%. Κάτι τέτοιο όμως φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένα δεδομένα, όπως: α) την άνευ προηγουμένου φοροκαταιγίδα, β) τις περικοπές στις συντάξεις, γ) την εκτίναξη των ασφαλιστικών εισφορών και δ) τη μηδενική παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες.

Για να έρθει η ανάπτυξη θα πρέπει η χώρα μας να κάνει άλματα προς τα εμπρός τους επόμενους μήνες και να διορθώσει χρόνιες παθογένειες και στρεβλώσεις. Έχει να αντιμετωπίσει 3 μεγάλες προσκλήσεις και μόνο αν καταφέρει να τις υπερκεράσει θα μπορεί να κοιτάζει το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Πιο αναλυτικά:

1.    Να κλείσει η 2^η αξιολόγηση. Για τους εξής λόγους:

-       Στα προαπαιτούμενα δεν περιλαμβάνονται δημοσιονομικά μέτρα, αλλά μόνο δομικές αλλαγές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι στη σωστή κατεύθυνση, όπως η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, η αξιολόγηση και η μόνιμη κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, η μηχανοργάνωση στη δικαιοσύνη, η εξωδικαστική διευθέτηση των κόκκινων δανείων κτλ

-       Πιθανώς να ανοίξει πιο γρήγορα η συζήτηση για το χρέος. Ας σημειωθεί ότι τα οφέλη από μια αναδιάρθρωση του δανεισμού είναι μελλοντικά, όμως η ενδεχόμενη αλλαγή του κλίματος και της ψυχολογίας θα παίξει θετικό ρόλο

-       Θα αυξηθούν οι πιθανότητες η Ελλάδα να ενταχθεί στο πρόγραμμα ρευστότητας του κ Ντράγκι, το οποίο θα διοχετεύσει άμεσα ή έμμεσα την αγορά με φρέσκο χρήμα

-       Θα χαλαρώσουν περαιτέρω τα capital controls των τραπεζών

2.    Να λυθεί το μεγάλο πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Αφενός θα ανασάνουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά και αφετέρου θα μπορέσουν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Προτείνεται:

-       Η δημιουργία ενός κοινού μηχανισμού από τις 4 τράπεζες για την αντιμετώπιση των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων, στα πρότυπα της επιτυχούς διάσωσης του Μαρινόπουλου

-       Ο διαχωρισμός των επιχειρήσεων σε βιώσιμες και μη βιώσιμες. Όσες κριθούν βιώσιμες προχωρούν με γενναία αναδιάρθρωση του δανεισμού και ευκολίες πληρωμής. Όσες κριθούν μη βιώσιμες εκκαθαρίζονται με βάση τον υπό διαβούλευση αναθεωρημένο πτωχευτικό κώδικα που δίνει δεύτερη ευκαιρία στους αποτυχόντες.

-       Το πλαίσιο εξωδικαστικού διακανονισμού χρεών με σύσταση ειδικών επιτροπών για την ταχύτερη διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις. Ελάφρυνση από το κομμάτι του χρέους που δεν έχει εμπράγματη εξασφάλιση και διευκόλυνση του οφειλέτη για την αποπληρωμή του υπόλοιπου δανείου

-          Η μέθοδος του διαχωρισμού και κατόπιν της μείωσης χρέους (“split and forgiveness”) για τα κόκκινα στεγαστικά. Το δάνειο χωρίζεται σε δύο μέρη: Το πρώτο μέρος είναι ίσο με την εμπορική αξία του ακινήτου και με βάση αυτό το ποσό αναπροσαρμόζεται η νέα μειωμένη δόση. Το υπόλοιπο ποσό του δανείου παγώνει για μακρά χρονική διάρκεια, έστω 10 χρόνια. Αν εντός αυτής της περιόδου δεν έχουν αποκατασταθεί οι αξίες των ακινήτων, η τράπεζα θα προχωρά σε διαγραφή του.

3.    Να γίνει πιο φιλικό το οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

-          Να μειωθούν σταδιακά οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι που γονατίζουν τις επιχειρήσεις και αυξάνουν το καλάθι της νοικοκυράς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με εξοικονόμηση της σπατάλης στο δημόσιο: με ενοποίηση των κατακερματισμένων οργανισμών, πλήρης εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος προμηθειών, δραστική μείωση αποσπασμένων – μετακλητών υπαλλήλων, μεταφορά υπηρεσιών σε ιδιόκτητα κτίρια του δημοσίου κτλ

-          Να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών, οι οποίες υποσκάπτουν τα ταμεία, αφού προκαλούν κύμα ληξιπρόθεσμων οφειλών και αύξηση της ανεργίας

-          Να αμβλυνθεί η γραφειοκρατία, πχ με υπηρεσία μιας στάσης για το άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, με ΚΕΠ για την εξυπηρέτηση εταιρειών, με μείωση του χρόνου αξιολόγησης των επενδυτικών πλάνων που υπάγονται στον αναπτυξιακό νόμο κτλ

-          Να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας

-          Να υπάρξει σταθερότητα και συνέχεια στις πολιτικές που εφαρμόζει το κράτος

Μόνο με σκληρή δουλειά, και ξεκάθαρο σχέδιο θα επιτευχθεί η οικονομική ανάκαμψη. Δε χωρούν κωλυσιεργίες, ιδεοληψίες και μικροκομματικές λογικές. 

Βαδίζουμε ολοταχώς προς ένα απολυταρχικό καθεστώς

Η πειθαρχική έρευνα εναντίον ανώτατου δικαστικού του ΣΤΕ, ο οποίος αντιτίθεται στο νόμο της κυβέρνησης για τις τηλεοπτικές άδειες, με αφορμή προσωπική του υπόθεση, έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά θλιβερών γεγονότων των τελευταίων 2 ετών, που υπονομεύουν συστηματικά το δημοκρατικό μας πολίτευμα.

Η πρωτοφανής μάλιστα στοχοποίησή του από την Αυγή δείχνει ότι η πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο για να πετύχει τον σκοπό της. Στην προκειμένη περίπτωση τη νομιμοποίηση από το ΣΤΕ του τηλεοπτικού νόμου-παρωδία.

Σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία οι κυβερνόντες κινούνται χωρίς σχέδιο, με αποφάσεις του ποδαριού και στη λογική βλέποντας και κάνοντας.

Το μόνο σχέδιο που έχουν δουλέψει λεπτομερώς και το εφαρμόζουν ευλαβικά είναι η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών που θα τους επιτρέψουν την παραμονή τους στην εξουσία για πολλά χρόνια. Βήμα – βήμα, απόφαση – απόφαση οι δημοκρατικές διαδικασίες σταδιακά περιθωριοποιούνται και διολισθαίνουμε επικίνδυνα προς ένα απολυταρχικό καθεστώς, τύπου Μαδούρο, Ερντογάν και Πούτιν.

Για του λόγου το αληθές παρατίθενται παρακάτω συγκεκριμένα παραδείγματα καθεστωτικής συμπεριφοράς:

• Η αθρόα έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Μόλις τον 1ο χρόνο διακυβέρνησης εκδόθηκαν 34 ΠΝΠ, σχεδόν όσες εκδόθηκαν σε μια πενταετία από τις 3 προηγούμενες κυβερνήσεις
• Το ανελέητο διαδικτυακό bullying από έμμισθα trolls με χλευασμό και απειλές εναντίον οποιουδήποτε ασκεί κριτική και έχει διαφορετική άποψη
• Οι παρακρατικές μέθοδοι με καταδρομικές επιθέσεις του Ρουβίκωνα, βόμβες εναντίον δικαστών από τρομοκρατικές οργανώσεις, αντιεξουσιαστές να απειλούν με αντιδιαδήλωση την ημέρα του συλλαλητηρίου των «παραιτηθείτε» κ.αλ.
• Οι χιλιάδες προσλήψεις ημετέρων στα γρανάζια της κρατικής μηχανής, καθώς φυσικά και σε θέσεις φαντάσματα. Την ίδια στιγμή τα νοσοκομεία δεν έχουν προσωπικό να περιθάλψει τους ασθενείς
• Ο έλεγχος της ενημέρωσης μέσω του νομοσχεδίου Παππά και η επιχείρηση δραστικού περιορισμού του πλουραλισμού και του συνταγματικού αγαθού της πληροφόρησης
• Σε επόμενο στάδιο προαναγγέλλεται ο έλεγχος και η διαχείριση της ιδιωτικής διαφημιστικής δαπάνης προς τα ΜΜΕ
• Η απαξίωση των ανεξάρτητων αρχών
• Η σύσταση της επιτροπής – θίασο για την αναθεώρηση του συντάγματος
• Η επέμβαση του ΣΔΟΕ στα γραφεία της εταιρείας της συζύγου του κ. Στουρνάρα την ώρα που η Τράπεζα της Ελλάδος συζητούσε το πόρισμα των ελεγκτών για τα σκάνδαλα της Τράπεζας Αττικής
• H αποδεδειγμένη πλέον απόπειρα πραξικοπήματος επιστροφής στη δραχμή τις ημέρες πριν το δημοψήφισμα
• Επίσης, η χειραγώγηση της δικαιοσύνης είναι χαρακτηριστική.
• Οι πειθαρχικές διώξεις εναντίον Τσατάνη και Ντογιάκου
• Η δίωξη προς τον κ Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ, κατόπιν δημοσιεύματος εφημερίδας, με το αιτιολογικό ότι παραποίησε τα στατιστικά για να μπούμε στο μνημόνιο, τη στιγμή που ο ίδιος ανέλαβε καθήκοντα 3 μήνες αφότου είχαμε μπει στο πρόγραμμα!
• Η μη διενέργεια εισαγγελικής έρευνας για πιθανές ποινικές ευθύνες όσων εξύφαιναν το σχέδιο πραξικοπήματος για επιστροφή στη δραχμή
• Η ματαίωση της συνεδρίασης του ΣΤΕ για τις άδειες λόγω «φορτισμένου κλίματος στην κοινωνία»
• Η συναλλαγή του κ. Τσίπρα με τους ανώτατους δικαστικούς για τους μισθούς τους και την επέκταση των ορίων συνταξιοδότησης

Η διάκριση των εξουσιών είναι ο θεμέλιος λίθος της δημοκρατίας και πρέπει πάση θυσία να ενισχυθεί. Στην Ελλάδα δυστυχώς έχουμε την δικτατορία της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των 150+1. Όποιος ελέγχει την εκτελεστική εξουσία ελέγχει και τη νομοθετική και τη δικαστική, αφού διορίζει εκείνος τους ανώτατους δικαστικούς. Η δικαιοσύνη όμως πρέπει να είναι ανεξάρτητη για να ελέγχει τους κυβερνόντες και να τους ασκεί διώξεις αν έχουν παρανομήσει, όπως συνέβη πρόσφατα στη Βραζιλία με την πρωθυπουργό Ρούσεφ.

Οι ανώτατοι λοιπόν δικαστές θα πρέπει να επιλέγονται είτε μέσω ευρείας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, είτε – αν αυτό δεν επιτευχθεί – μέσω του προέδρου της δημοκρατίας. Εναλλακτικά μέσω ενός αδιάβλητου και αντικειμενικού εσωτερικού συστήματος αξιολόγησης και βαθμολόγησης των δικαστικών.

Επιπλέον, η διάκριση εκτελεστικής και νομοθετική εξουσίας θα επιτευχθεί μέσω της απαγόρευσης στους εν ενεργεία βουλευτές να είναι ταυτόχρονα και υπουργοί, καθώς και αντίστροφα του μη δικαιώματος σε κάποιον που κατέχει υπουργικό ή αντίστοιχο δημόσιο αξίωμα να θέτει υποψηφιότητα στις αμέσως επόμενες εκλογές.

Προτάσεις για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων

Πρέπει να λυθεί άμεσα ο βραχνάς των μη εξυπηρετούμενων δανείων για να ανασάνουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά και να ορθοποδήσουν σταδιακά οι τράπεζες, ώστε να διοχετεύσουν χρήμα στην αγορά. Εδώ που φτάσαμε, χρειάζονται ρηξικέλευθες αποφάσεις.

Η οικονομία ασφυκτιά λόγω της έλλειψης ρευστότητας, ενώ οι τράπεζες παρότι κεφαλαιοποιήθηκαν 3 φορές, εξακολουθούν να καρκινοβατούν και να λειτουργούν σαν «ζόμπι». Αν όμως δεν καθαρίσουν οι ισολογισμοί τους από τα κόκκινα δάνεια και αν δεν δοθεί στήριξη σε εταιρείες και ελεύθερους επαγγελματίες, η ανάκαμψη θα παραμείνει απατηλός στόχος. Για την επίλυση του προβλήματος προτείνονται οι εξής λύσεις:

1. Επιχειρηματικά δάνεια (ανέρχονται σε €50 δις)

Δημιουργία ενός κοινού μηχανισμού από τις 4 τράπεζες για την αντιμετώπιση των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων. Θα πρόκειται για μια «bad bank», μια κοινή εταιρεία διαχείρισης και αναχρηματοδότησης των υφιστάμενων προβληματικών δανείων, αρχής γενομένης από τα κοινοπρακτικά (ύψους €15 δις σύμφωνα με τη μελέτη της Mc Kinsey). Το ΤΧΣ θα έχει ρόλο εποπτικό και ελεγκτικό της όλης διαδικασίας.

Ως πρότυπο για την εύρυθμη λειτουργία αυτού του σχήματος θεωρείται η επιτυχής μεταφορά των δανείων του Μαρινόπουλου στο Σκλαβενίτη, στο πλαίσιο του σχεδίου διάσωσης της εταιρείας.

Διαχωρισμός των επιχειρήσεων σε βιώσιμες και μη βιώσιμες.Θα ληφθούν υπόψη οικονομικοί και κλαδικοί δείκτες, οι πιθανότητες μετατροπής της εταιρείας σε κερδοφόρα, κατόπιν μιας δέσμης διαρθρωτικών ενεργειών, καθώς και η δυνατότητα των μετόχων να συνεισφέρουν με φρέσκο χρήμα.

Αν η επιχείρηση κριθεί βιώσιμη και εφόσον οι μέτοχοι μπορούν να στηρίξουν το εγχείρημα, οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε μια γενναία αναδιάρθρωση του υφιστάμενου δανεισμού. Αν οι μέτοχοι δεν μπορούν να συνεισφέρουν, τότε οι τράπεζες θα μετοχοποιήσουν το χρέος της εταιρείας και θα κληθούν να βρουν οι ίδιες νέους επενδυτές. Απώτερος στόχος είναι να σωθεί πάση θυσία μια βιώσιμη επιχείρηση, αλλά όχι αναγκαστικά ο επιχειρηματίας.

Αν η επιχείρηση δεν κριθεί βιώσιμη, τότε θα προχωρήσει το συντομότερο δυνατό η εκκαθάριση και ρευστοποίησή της. Καίριο ρόλο εδώ θα διαδραματίσουν οι υπό εξέταση διορθωτικές αλλαγές του πτωχευτικού κώδικα, ώστε να μειωθεί σημαντικά η σημερινή ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία πτώχευσης (φθάνει τα 10 έτη). Επίσης, να υπάρξει απαλλαγή των συνεπειών της πτώχευσης μετά την παρέλευση τριών ετών, προκειμένου να δίνεται η δυνατότητα δεύτερης ευκαιρίας στον επιχειρηματία που απέτυχε.

2. Δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες και πολύ μικρές επιχ/σεις (€16 δις)

Πλαίσιο εξωδικαστικού διακανονισμού χρεών με σύσταση ειδικών επιτροπών για την ταχύτερη διευθέτηση κάθε υπόθεσης

Ελάφρυνση από το κομμάτι του χρέους που δεν έχει εμπράγματη εξασφάλιση. Διευκόλυνση του οφειλέτη για την αποπληρωμή του υπόλοιποι δανείου, πχ. με μειωμένο επιτόκιο, παράταση της διάρκειας αποπληρωμής, περίοδο χάριτος κτλ

3. Στεγαστικά δάνεια (€28 δις)

Μπορεί να εφαρμοσθεί η μέθοδος του διαχωρισμού και κατόπιν της μείωσης χρέους (“split and forgiveness”). Το δάνειο χωρίζεται σε δύο μέρη: Το πρώτο μέρος υπολογίζεται ως ποσοστό της εμπορικής αξίας του ακινήτου και με βάση αυτό το ποσό αναπροσαρμόζεται η νέα μειωμένη δόση που θα καταβάλλεται. Το υπόλοιπο ποσό του δανείου παγώνει για μακρά χρονική διάρκεια, έστω 10 χρόνια. Αν εντός αυτής της περιόδου δεν έχουν αποκατασταθεί οι αξίες των ακινήτων, η τράπεζα θα προχωρά σε διαγραφή του δεύτερου μέρους του δανείου στο τέλος της περιόδου αποπληρωμής. Ως προϋποθέσεις φυσικά τίθενται η συνέπεια του δανειολήπτη και η απουσία άλλων άμεσα ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων του.

Σε περιπτώσεις ακόμα πιο μειωμένης ικανότητας αποπληρωμής από την πλευρά του οφειλέτη, μπορεί εναλλακτικά για το πρώτο μέρος του δανείου να μεταβιβαστεί το ακίνητο στην τράπεζα και να υπογραφεί σύμβαση μίσθωσης του στον ίδιο (sale and lease back). Στην ουσία ο οφειλέτης θα πληρώνει ένα σχετικά χαμηλό ενοίκιο, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δε θα απομακρυνθεί από το σπίτι του.

4. Καταναλωτικά (15 δις)

Εξωδικαστική διευθέτηση με ρύθμιση της οφειλής, κατά τρόπο που θα ανταποκρίνεται στις τρέχουσες οικονομικές δυνατότητες του οφειλέτη. Δυνατότητα μερικής διαγραφής του χρέους, εφόσον αποδεικνύεται η οικονομική αδυναμία του δανειολήπτη.

Λύση στο χρέος ή ρευστότητα μέσω Ντράγκι. Αλλιώς... Κούγκι

Ένα σκληρό παζάρι εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες αναφορικά με την εξέλιξη του 3ου μνημονίου και τον ρόλο που θα έχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Η Ελλάδα είναι για το ΔΝΤ ο μεγαλύτερος πελάτης, καθώς του αποφέρει κάθε χρόνο €700 εκ. έσοδα από τόκους. Όμως το Ταμείο δεν έχει βάλει χρήματα από τον Ιούνιο του 2014. Και δεν προτίθεται να το κάνει αν δεν πραγματοποιηθούν οι 3 προϋποθέσεις που έχει θέσει. 1) ελάφρυνση του χρέους, 2) χαμηλότερα πλεονάσματα και 3) γενναία μέτρα.

Στα μέτρα που προτείνει περιλαμβάνονται: μειώσεις συντάξεων, ώστε τα χρήματα να πάνε σε άνεργους και κοινωνικό κράτος, χαμηλότερο αφορολόγητο όριο και παράλληλη μείωση των φορολογικών συντελεστών, αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις, δραστική μείωση των κόκκινων δανείων κτλ. Οι Ευρωπαίοι αντίθετα δε δείχνουν διατεθειμένοι να συμφωνήσουν για το χρέος πριν το 2018, ενώ εμμένουν σε πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.

Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει ότι επιθυμεί πλέον την ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ, διότι είναι ο μόνος σύμμαχος της στο θέμα του χρέους και των χαμηλών πλεονασμάτων. Όμως είναι αμφίβολο ότι μπορεί να διαχειριστεί πολιτικά την εφαρμογή των προτάσεών του. Δύσκολα επίσης θα κλείσει η πληγή που άνοιξε μετά τις υποκλοπές μέσω Wikileaks.

Το πιο πιθανό είναι όλες οι πλευρές να κρατήσουν στάση αναμονής και να δουν πώς θα εξελιχθεί η 2η αξιολόγηση του προγράμματος (με υπόθεση ότι θα δοθεί αισίως η υποδόση των 2,8 δισ.). Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να κλείσει και αυτή την αξιολόγηση. Πρώτον για να ανασάνει οικονομικά και δεύτερον για να επιδιώξει να μπει στο πρόγραμμα ρευστότητας του Ντράγκι. Με την οικονομία βαθιά πληγωμένη από τα capital controls και τη φοροκαταιγίδα, η διοχέτευση φρέσκου χρήματος στην αγορά είναι ίσως η μοναδική ελπίδα για να έρθει η ανάπτυξη και να αποκομίσει εκλογικό όφελος ο ΣΥΡΙΖΑ. Αφού το χρέος φαίνεται ότι μετατίθεται μετά το 2018, πρέπει να βρει επικοινωνιακά ένα άλλο «success story» για να προωθήσει στην κοινωνία.

Κανείς όμως δεν ξέρει ακόμα την έκβαση της 2ης αξιολόγησης. Η στάση των Ευρωπαίων και ιδίως της Γερμανίας θα είναι πιο σκληρή σε σχέση με την προηγούμενη άνοιξη, λόγω και των δημοσκοπικών πιέσεων που δέχεται εκ δεξιών της η κ. Μέρκελ. Το κλίμα σίγουρα δε θα είναι το ίδιο, ενώ όλοι έχουν κουραστεί με την έλλειψη εμπιστοσύνης που εκπέμπει κι αυτή η κυβέρνηση και την απροθυμία της να εφαρμόσει τις απαραίτητες αλλαγές.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2017 τα πράγματα θα έχουν ξεκαθαρίσει σε μεγάλο βαθμό και θα έχουν αποσαφηνιστεί οι προθέσεις όλων των πλευρών. Το πιο σημαντικό, θα έχει διαφανεί αν θα υπάρξει άμεση λύση στο χρέος ή αν η χώρα θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα ρευστότητας της ΕΚΤ, εφόσον βέβαια αυτό επεκταθεί πέραν του Μαρτίου. Αν τίποτα από τα δύο δε συμβεί, η χώρα θα μείνει με τον «μουντζούρη» των μέτρων. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα 45 προαπαιτούμενα για το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης θα φανούν βουνό ανυπέρβλητο στα κυβερνητικά στελέχη, που ήδη αισθάνονται την ασφυκτική πίεση και το θυμό της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών.

Με δεδομένη την επερχόμενη ταμειακή ασφυξία, (Απρίλη και Ιούλιο είναι προγραμματισμένες αποπληρωμές ομολόγων της ΕΚΤ) ένα είναι το πλέον ορατό σενάριο. Να το κάνουν... Κούγκι. Δηλαδή, είτε ηρωική έξοδο με εκλογές (η ήπια εκδοχή) είτε δημοψήφισμα εξόδου από το ευρώ (η hard core εκδοχή). Ας είμαστε προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο.