Απαιτείται αλλαγή του μείγματος οικονομικής πολιτικής

Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 ανήλθε σε 7 δις ευρώ, ίσο με 3,9% του ΑΕΠ, υπερκαλύπτοντας όχι μόνο το φετινό στόχο άλλα και αυτόν που έχει τεθεί για το 2018. Η χώρα μας κατάφερε να καλύψει ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα €35 δις από το 2009 μέχρι σήμερα. Αναμφίβολα πρόκειται για μια τεράστια επίδοση, η οποία όμως δεν έχει φανεί επαρκής για να επανακτήσει τη χαμένη αξιοπιστία της και να μπορέσει να απεμπλακεί από τη στενή διεθνή οικονομική επιτήρηση.

Το οξύμωρο από το 2013 μέχρι σήμερα που η Ελλάδα εμφανίζει ανελλιπώς πρωτογενές πλεόνασμα είναι ότι αυτό δεν είναι αποτέλεσμα οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας πλούτου, αλλά μεταφοράς χρημάτων από τις τσέπες των φορολογουμένων στο κράτος μέσω της φορολογικής αφαίμαξης.

Η φοροκαταιγίδα συνεχίζεται αμείωτη από 1-1-2017 με αυξήσεις σε καύσιμα, τσιγάρα, ποτά, τηλέφωνο κλπ. Για το 2019-20 έχουν συμφωνηθεί επιπλέον μέτρα €3,5 δις (μείωση του αφορολόγητου ορίου γύρω στα 5.600 ευρώ και εκ νέου περικοπή συντάξεων), τα οποία αναμένεται να συρρικνώσουν κι άλλο το διαθέσιμο εισόδημα ψαλιδίζοντας τις προοπτικές ανάκαμψης. Ήδη για φέτος, ενώ αρχικά προβλεπόταν ανάπτυξη 2,7%, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν ότι αυτή θα είναι πολύ ισχνή και θα οφείλεται κυρίως στην άνοδο του τουρισμού.

Έχουμε μπει δηλαδή σε ένα σπιράλ μέτρων - ύφεσης που δεν έχει τέλος.

Από τη μια μεριά οι δανειστές παραμένουν μονόπλευρα προσκολλημένοι στο δημοσιονομικό κομμάτι και απαιτούν συνεχώς υφεσιακά μέτρα. Δε δίνουν έμφαση στην εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών στο κράτος, καθώς και σε ένα αναπτυξιακό πακέτο, που θα δημιουργήσει συνθήκες παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Από την άλλη μεριά και αυτή η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται απροετοίμαστη να συντάξει ένα πλάνο εξόδου από την κρίση, καταφεύγει στην εύκολη λύση των φόρων, ενώ δείχνει αλλεργία σε οποιαδήποτε μορφή εκσυγχρονισμού και αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι χτίζει με γοργούς ρυθμούς το δικό της πελατειακό κράτος. Μέσα σε 2 χρόνια έχει προβεί σε 37.000 προσλήψεις στο δημόσιο, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ρουσφετολογικές σε θέσεις δευτερευούσης σημασίας, επιβαρύνοντας έτσι με 600 εκ ετησίως τον προϋπολογισμό. Η διαδικασία μάλιστα λαμβάνει χώρα υπό την ανοχή των δανειστών, οι οποίοι παλαιότερα όχι μόνο δεν επέτρεπαν προσλήψεις εκτός του πλαισίου 1 προς 5 αποχωρήσεις, αλλά απαιτούσαν μετ’ επιτάσεως και απολύσεις για να κλείσει η αξιολόγηση!  

       

Χρειάζεται αλλαγή του μείγματος οικονομικής πολιτικής για να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανάπτυξη και η χώρα να πετύχει τους στόχους της:

·      Τόνωση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων. Το ποσό με το οποίο συμμετέχει η χώρα στο πρόγραμμα θα πρέπει να εξαιρεθεί από τον υπολογισμό του πλεονάσματος.

·      Σταθερό φορολογικό πλαίσιο και σταδιακή αποκλιμάκωση της υπερφορολόγησης. Θέσπιση ενιαίου συντελεστή 20% σε ΦΠΑ και επιχειρήσεις, καθώς και μεσοσταθμικά στα φυσικά πρόσωπα (με προοδευτική κλίμακα 10%, 20%, 30% και 40%)

·      Καταπολέμηση της σπατάλης στο δημόσιο, η οποία ακόμα και σήμερα αγγίζει τα €6 δις ετησίως. Μόνο από το κατακερματισμένο και απαρχαιωμένο σύστημα προμηθειών το κράτος χάνει περί τα €4 δις ετησίως λόγω υπερτιμολογήσεων, σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ.
·     Με χρηστή διαχείριση, εντός 12 μηνών μπορούν να εξοικονομηθούν δαπάνες ύψους τουλάχιστον 3 δις. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της εξοικονόμησης μπορεί να πάει στη μείωση των φόρων και το υπόλοιπο σε προνοιακά επιδόματα και τη φροντίδα των αδυνάτων. 

Οδηγός επιβίωσης για τη διαπραγμάτευση

Τι έχει συμβεί από τον Ιούλιο 2015 μέχρι σήμερα:

- €6 δισ. νέοι φόροι (ενδεικτικά: αύξηση ΦΠΑ στο 24%, μείωση αφορολόγητου από €9.545 στα €8.636, αύξηση έκτακτης εισφοράς, αύξηση φόρου επιχειρήσεων από 26% σε 29%, προκαταβολή επόμενη χρονιάς 100%, αύξηση ΕΦΚ σε καύσιμα, καπνό, ποτά, καφέ).

- €1,5 δισ. περικοπή συντάξεων & ΕΚΑΣ.

- Πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

- Δημιουργία υπερταμείου με παραχώρηση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας για 99 έτη.

- 3η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αφελληνισμός των διοικήσεών τους.

Πόσο έχει καθυστερήσει το αρχικό χρονοδιάγραμμα:

- Η 2η αξιολόγηση έπρεπε να έχει κλείσει τον Μάρτιο του 2016.

- Το 2017 έπρεπε να βγούμε πιλοτικά στις αγορές, ώστε το 2018 να μη χρειαστούμε νέο μνημόνιο.

- Δεν έχουν πραγματοποιηθεί συμφωνημένες δράσεις, όπως: αποκομματικοποίηση δημόσιου τομέα, επιτάχυνση δικαιοσύνης, επίλυση κόκκινων δανείων, καταπολέμηση αδήλωτης εργασίας, απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων, άρση εμποδίων στο επιχειρείν κ.α.

Τι έλεγε η κυβέρνηση εν όψει της 2ης αξιολόγησης:

«Όχι στην προληπτική νομοθέτηση μέτρων»

«Ούτε ένα ευρώ επιπλέον μέτρα»

«Συμφωνία πακέτο» (με ταυτόχρονη επίλυση του χρέους)

Ποια μέτρα αποδέχεται (βάσει διαρροών από κυβερνητικούς αξιωματούχους):

- Μείωση του αφορολόγητου στα €5.600 με στόχο την αύξηση εσόδων κατά €1,8 δισ.

- 15% μέση μείωση των συντάξεων μέσω κατάργησης της «προσωρινής διαφοράς» με στόχο ετήσια εξοικονόμηση δαπάνης €1,8 δισ.

- 3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα έως και το 2021

- Πώληση του 40% των μονάδων της ΔΕΗ και παραχώρηση του 17% των μετοχών υπό το φόβο οικονομικής κατάρρευσης της επιχείρησης

- Αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και της διαδικασίας κήρυξης απεργιών

- Απεμπόληση του δικαιώματος της ελληνικής κυβέρνησης να διαθέτει το υπερβάλλον πλεόνασμα όπου κρίνει εκείνη σκόπιμο.

- Υιοθέτηση της πρότασης του ΔΝΤ ως προς τα αντίμετρα: φορολογικές ελαφρύνσεις επιχειρήσεων, αύξηση προνοιακών κονδυλίων.

- Σιωπηλή μετάθεση της ρύθμισης του ελληνικού χρέους μετά το πέρας του προγράμματος το 2018

Πού διαφωνεί με τους δανειστές:

- Στο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Η ελληνική πλευρά ζητά τα μέτρα να εφαρμοσθούν το 2020 και όχι το 2019, όπως επιμένουν οι δανειστές, που είναι έτος εκλογών.

- Στην αύξηση του μηνιαίου ορίου απολύσεων από το 5% στο 10% επί του συνόλου του προσωπικού, όπως συστήνει το ΔΝΤ.

Τι περιλαμβάνουν τα «αντίμετρα»; (* εφαρμογή ανάλογα με την υπέρβαση του στόχου)

- Μείωση του κατώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από 22% σε 20%

- Επαναφορά του φόρου εταιρικών κερδών από 29% σε 26%

- Μείωση 200 εκ. (περίπου 6%) στο συνολικό ποσό είσπραξης από τον ΕΝΦΙΑ

- Μείωση της εισφοράς των χαμηλοσυνταξιούχων για τα φάρμακα

- Αύξηση του επιδόματος ανά παιδί προς τους χαμηλόμισθους

- Επαναφορά του επιδόματος θέρμανσης στα 200 εκ.

- Χορήγηση επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού

Ποιο διαφαίνεται να είναι το Plan B της κυβέρνησης;

- Παράταση της διαπραγμάτευσης μέχρι το φθινόπωρο με προσδοκία να εκλεγεί ο κ. Σουλτς, να εκθρονίσει τον υπ. Οικονομικών κ. Σόιμπλε και να χαλαρώσει η στάση της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας.

- Στάση πληρωμών προς προμηθευτές του δημοσίου και κατάσχεση των αποθεματικών των δημόσιων φορέων, ώστε να συλλεχθεί ένα ποσό σχεδόν €8 δισ. για την πληρωμή των ομολόγων που λήγουν μέχρι και τον Ιούλιο.

- Η εκτέλεση αυτού του σχεδίου εξαρτάται από την πορεία των εσόδων και την είσπραξη €1,24 δισ. για τα περιφερειακά αεροδρόμια. Εγκυμονεί όμως τον τεράστιο κίνδυνο η οικονομία να βυθιστεί λόγω του κλίματος αβεβαιότητας και να στεγνώσει παντελώς από ρευστό με απρόβλεπτες συνέπειες.

- Ακόμη όμως και η πιθανή εκλογή του κ Σουλτς δεν εγγυάται ότι θα αλλάξει τη διαχρονικά αυστηρή στάση της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας. Ο ίδιος μάλιστα σε δηλώσεις του προδιαθέτει για το αντίθετο.